Gildeglas Andries Copier
Beeldende Lichtornamenten van Han Goan Lim
De lichtornamenten zijn in 1995 aangebracht. Zij gaan over de geschiedenis van Leerdam en over de Glasindustrie. Han Goan vond inspiratie uit traditionele glaswerken, uit het mozaïek, het medaillon en de caleidoscoop. Bedoeling van hem is om een relatie te leggen tussen cultuurhistorie enerzijds en de tijd van nu anderzijds. De opbouw is gelaagd en bestaat uit neon achter gekleurd glas. Het neon heeft drie of vier kleuren (rood, blauw, groen en oranjerood). De combinatie geeft diepte en geeft telkens weer een andere beleving vanuit een andere hoek. De ruitjes meten 10×10 cm. Er is gebruik gemaakt van “antiekglas”, authentiek en handgemaakt. Hoewel dat niet overal opgaat, ondersteunt het ornament de identiteit van de plek. Het ornament over de Veerpoort staat bijvoorbeeld op de plek waar vroeger de Veerpoort stond.
De Glasfabrieken in Leerdam
Leerdam heeft een rijke glashistorie die zich aan de hand van jaartallen grofweg laat samenvatten in de volgende markante momenten:
1765
Start van de glasproductie in Leerdam door de zes gebroeders Pilgram uit Duitsland
1878
Start van de tafel- en gebruiksglasproductie in Leerdam
Cochius directeur van de Glasfabriek.
Deze bevlogen en ambitieuze fabrieksdirecteur Marijn Cochius (1874-1938) bestuurde de Glasfabriek Leerdam van 1912 tot 1933 en veranderde het Nederlandse glaslandschap. Hij nodigde (vanaf 1915) kunstenaars en architecten uit voor moderne, vernieuwende ontwerpen. En dat waren niet de minsten. Nederlandse architecten zoals Karel de Bazel en H.P. Berlage, maar ook de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright. Ze deelden de droom van Cochius om goed ontworpen en betaalbaar glaswerk te ontwerpen voor een groot publiek. Er werden prachtige ontwerpen gemaakt. Enkele design klassiekers zelfs.
Nu
Op dit moment zijn er nog twee fabrieken (in Amerikaanse handen): Owens Illinois (flessen) en Libbey (gebruiksglas).
Andries Copier (1901 – 1991)
Copier is geen “aangezochte” ontwerper, maar een “eigen” ontwerper van de glasfabriek. Hij bleef daar maar liefst 60 jaar aan verbonden.
Hij ontwierp vele serviezen. Veelal liet hij zich inspireren door vormen in de natuur. Bijvoorbeeld het smeerwortel servies uit 1923 met een karaf dat de omgekeerde vorm had van het glas.
Ook het bekende servies peer uit 1927.
Daarnaast ontwierp veel zogenaamde unica ’s: een gezamenlijk met een glasblazer tijdens het blazen, vormgegeven kunstwerk. Dat was pure ambachtskunst.
Hij ontwierp het beroemde Gildeglas (1930); overigens samen met de Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren. Het is een strak geometrisch ontwerp. De gulden snede bepaalt de verhouding tussen hoogte kelk en hoogte been (de gulden snede is al eeuwen de maatstaf voor harmonie. Een rechthoek met zijden 1 : 1,618. Het geeft je een bevredigend gevoel als je er naar kijkt). De kelk heeft een eenvoudige elliptische vorm; het been is recht. Het is vanaf de 2e W.O. razend populair. Het kent drie maten: 2 voor wijn en 1 voor port.