Schoonrewoerdse Poort
Beeldende Lichtornamenten van Han Goan Lim
De lichtornamenten zijn in 1995 aangebracht. Zij gaan over de geschiedenis van Leerdam en over de Glasindustrie. Han Goan vond inspiratie uit traditionele glaswerken, uit het mozaïek, het medaillon en de caleidoscoop. Bedoeling van hem is om een relatie te leggen tussen cultuurhistorie enerzijds en de tijd van nu anderzijds. De opbouw is gelaagd en bestaat uit neon achter gekleurd glas. Het neon heeft drie of vier kleuren (rood, blauw, groen en oranjerood). De combinatie geeft diepte en geeft telkens weer een andere beleving vanuit een andere hoek. De ruitjes meten 10×10 cm. Er is gebruik gemaakt van “antiekglas”, authentiek en handgemaakt. Hoewel dat niet overal opgaat, ondersteunt het ornament de identiteit van de plek. Het ornament over de Veerpoort staat bijvoorbeeld op de plek waar vroeger de Veerpoort stond.
Geschiedenis Leerdam
De geschiedenis van Leerdam laat zich misschien het beste samenvatten aan de hand van een aantal jaartallen.
12e eeuw
Ontginning van het gebied ten noorden van de Linge. Het veenriviertje de Leede mondde ter hoogte van het huidige Leerdam uit in de Linge. Een dammetje in de Leede voorkwam dat water vanuit de Linge, terugstroomde de polder in: Leederdam. Hier ontstond Leerdam. Het gebied werd bestuurd door de Heren van Arkel.
1382
Leerdam wordt stad door de verlening van stadsrechten door Otto van Arkel. De ommuring van de stad wordt gebouwd alsmede de stadspoorten
1401-1412
De Heren van Arkel verliezen de Arkelse oorlog en ook Leerdam gaat deel uitmaken van het Graafschap Holland.
1498
Leerdam wordt een zelfstandig Graafschap. Frederik van Egmond wordt de eerste graaf
1551
Willem van Oranje trouwt met Anna van Egmond en wordt daarmee graaf van Leerdam
1574
Leerdam wordt ingenomen door de Spanjaarden nadat het kasteel op de muren bij de Veerpoort kapot is geschoten. Gouden eeuw breekt aan; ook voor Leerdam.
1862
De gemeenteraad besluit om de stadsmuren en de stadpoorten te slopen. Poorten en muren raken vervallen en de gemeente heeft geen geld om onderhoud te plegen. Daarnaast worden de poorten te klein voor het verkeer en staan de muren in de weg voor stadsuitbreiding.
De zuidelijke stadsmuur bleef echter wel bestaan, want zij vervulde (en vervult) nog steeds de waterkerende functie van de Linge.
De Schoonrewoerdse Poort
De Schoonrewoerdse Poort was de noordelijke toegang tot de stad. De Schoonrewoerdse Poort bestond uit twee poorten, een binnenpoort (gesloopt in 1762) en een buitenpoort (gesloopt in 1832). De hooiwagens naar de boerderijen, gelegen binnen de stadsmuren, konden er niet meer onderdoor.
In 2007 is, bij de aanleg van een nieuwe riolering, archeologisch onderzoek gedaan. Daarbij kwamen de fundamenten van de poort bloot te liggen.